Các nguyên nhân bệnh gút: Nguyên nhân sâu xa của bệnh gút nằm ở những trục trặc về gen.
Cho đến nay, giới khoa học đã xác định được 5 gen liên quan đến bệnh gút: HGPRT1, Glc6-photphat tại gan và 3 gen PRPPs1,2,3 có trong tinh hoàn. Trong bệnh gút, viêm xảy ra do các tinh thể nhỏ của một chất gọi là Acid uric lắng đọng trong khớp, đó là tinh thế muối Urat. Có nhiều nguy cơ lắng đọng muối Urat nếu nồng độ Acid uric cao trong cơ thể. Tuy nhiên, hội chứng tăng Acid uric và bệnh gút là hai vấn đề cần phân biệt, cho dù có liên hệ chặt chẽ với nhau.
Acid uric là một chất thải hình thành bởi sự phá hủy tự nhiên chất purin trong cơ thể (chất purin có trong các tế bào của cơ thể). Thói quen ăn nhậu, thói quen dinh dưỡng không phù hợp không chỉ làm tăng hàm lượng purin mà còn là nguồn chuyển hóa dở dang tạo ra vô số các gốc tự do, chu chuyển lang thang trong cơ thể và sẵn sàng gắn vào bất kỳ gen nào có nguy cơ biến đổi.
Gout là một bệnh lý rối loạn chuyển hóa purin làm tăng Acid uric máu dẫn đến ứ đọng tinh thể muối Urát tại khớp gây viêm khớp. Biểu hiện lâm sàng đặc trưng thường là sưng tấy, nóng, đỏ, đau dữ dội tại một hay nhiều khớp. Đa phần bệnh nhân khi điều trị dứt được cơn đau đều tự cho là đã khỏi bệnh mà không biết rằng bệnh vẫn đang âm thầm tiến triển bên trong. Nếu không được điều trị tiếp tục và triệt để, các cơn đau sẽ xuất hiện trở lại ngày càng nhiều và nặng hơn. Ở giai đoạn muộn hơn, có thể xuất hiện những u, cục gọi là hạt tophi (tiếng Anh là topus) xung quanh khớp, ảnh hưởng rất lớn đến thẩm mỹ, có nguy cơ gây biến dạng khớp và có thể dẫn đến tàn phế.
>> Căn bệnh gút có chữa khỏi không
Nguy cơ mắc bệnh
Đàn ông có nhiều khả năng mắc bệnh gút hơn phụ nữ, do cac gen bị trục trặc thường có ở nam. Tuy nhiên, phụ nữ có nam tính mạnh cũng vẫn bị mắc gút như thường. Các yếu tố có nguy cơ khác khác bao gồm béo phì, tiền sử gia đình, bệnh thận, huyết áp cao, hội chứng chuyển hóa, nghiện rượu và sử dụng của một số thuốc (Aspirin, thuốc lợi tiểu).
Triệu chứng
Giai đoạn đầu tiên thường là không có bất kỳ triệu chứng nào ngoại trừ nồng độ acid uric trong máu cao. Các triệu chứng đầu tiên thường gặp là ngón cái sưng đỏ và đau nhức. Thường thì cơn đau sẽ xảy đến sau một tác động vật lý nào đó tại chỗ bị đau, hoặc sau một sự kiện về dinh dưỡng (ăn nhậu, tiệc tùng). Đau thường xuất hiện ở các khớp bao gồm các khớp mắt cá chân, bàn chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay và khớp nhỏ của bàn tay, có khi ở những khớp nhỏ có ở khắp nơi trên cơ thể. Các tinh thể muối urate gây viêm khớp, dẫn đến sưng đỏ, nóng, đau, và cứng khớp. Hầu hết các bệnh nhân có các cơn đau tái phát trong vòng vài năm, tuỳ theo thể trạng và lối sống, mà thường là từ 1-3 năm. Nếu không chữa trị, trong giai đoạn sau, các cơn đau khớp cấp sẽ gây tổn thương nhiều khớp, làm tổn thương khớp, mất vận động, đau mãn tính và hình thành cục tophi (do tinh thể Urat lắng đọng trong mô mềm).
Chẩn đoán
Gút thường được chẩn đoán lâm sàng bằng cách chọc hút dịch khớp và tìm tinh thể muối Urat dưới kính hiển vi. Cách thông thường để nhận biết đối với bệnh nhân xuất hiện cơn gút cấp đầu tiên là cho uống Colchicine. Sau một vài giờ, thuốc có tác dụng giảm đau, thì có thể đó là gút. Trong cơn gút cấp, nồng độ Acid uric máu có thể bình thường chứ không nhất thiết phải tăng cao. Do đó, không thể sử dụng xét nghiệm máu để loại trừ chẩn đoán gút cấp. Tuy nhiên, có thể giám sát nồng độ Acid uric máu để theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị thể hiện ở nồng độ Urat trong máu giảm.
Điều trị
Sau khi chẩn đoán gút được xác định, một số loại thuốc sẽ được chỉ định trong điều trị cơn gút cấp. Đối với hầu hết các bệnh nhân, thuốc tốt nhất trong cơn gút cấp là thuốc kháng viêm không phải Steroid (NSAID). Có thể sử dụng thuốc thay thế NSAIDs là colchicine (chú ý colchicine có nhiều phản ứng phụ) dùng 2-3 lần / ngày, dùng càng sớm càng tốt. Đôi khi, steroid được sử dụng để điều trị bệnh gút. Nếu các cơn gút cấp xảy ra thường xuyên và nặng hơn, cần can thiệp y tế kịp thời. Điều cần lưu ý là các bệnh nhân mạn tính, sau khi bị mắc gút trong một thời gian dài mà không chữa khỏi, sẽ có thể kéo theo một số bệnh khác như suy thận, gan, phù nề giữ nước.
Việc lạm dụng thuốc giảm đau để cắt các cơn gút cấp, hoặc sử dụng thuốc để chữa các bệnh này một cách không có kiểm soát sẽ làm cho bệnh gút thêm nặng hơn.
Về điều trị chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn trong những bài tiếp theo của chuyên mục.
Phòng tránh
Nếu bạn đang thừa cân hay béo phì thì việc giảm cân qua ăn uống lành mạnh và thường xuyên hoạt động thể chất là điều rất quan trọng. Nghiên cứu cho thấy giảm cân có thể làm giảm nồng độ acid uric và giảm xuất hiện các cơn gút cấp.
Nếu bạn nghiện rượu, bạn nên giảm hoặc ngưng hoàn toàn. Uống nhiều bia hoặc rượu mạnh làm tăng cơ hội mắc bệnh gút. Cụ thể, việc uống rượu nhiều sẽ làm sản sinh Acid lactic. Acid lactic sẽ tranh chấp đào thải với Acid uric, làm cho lượng Acid uric không thể thoát ra ngoài hoặc thoát với khối lượng không đủ.
Bạn nên uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày vì nó giúp hoà tan acid uric trong cơ thể và loại bỏ theo đường tiết niệu ra ngoài. Ăn thực phẩm có nhiều purin (như cá cơm, cá mòi, ngỗng,…) cũng có thể gây tăng Acid uric.
Những người ăn nhiều hải sản và thịt (đặc biệt là thịt nội tạng như gan, thận, não, tim) cũng có nguy cơ mắc bệnh gút.
Ngoài ra, ở lứa tuổi 30 trở lên, nên tránh những thay đổi đột ngột của cơ thể, như đang nóng mà tắm nước lạnh, sốc cơ thể … có thể sẽ là tác nhân để sự chuyển hoá từ Acid uric thành muối Urat diễn ra.
Cách chữa bệnh gút bằng đông y từ bài thuốc lá lốt
Lá lốt là loài cây quen thuộc được nhiều người sử dụng để chế biến nhiều món ăn. Tuy nhiên, lá lốt còn được dùng như một vị thuốc quý để chữa các chứng bệnh đau nhức xương khớp, trong đó có bệnh gút. Theo Đông y, lá lốt có tác dụng ôn trung tán hàn, khu phong trừ thấp, chỉ thống rất tốt cho những bị đau nhức gân cốt và xương khớp.
Để chữa bệnh gút với lá lốt, chúng ta có cần áp dụng hai bài thuốc uống và thuốc ngâm sau đây:
Bài thuốc uống:
Mỗi ngày, sắc 5-10g lá lốt khô với 2 chén nước sao cho còn 1 chén, uống ấm sau khi ăn tối. Uống trong 10 ngày liên tục sẽ giảm đau nhức trong xương, đồng thời thanh lọc và giải độc cho cơ thể.
Bài thuốc ngâm chân tay:
Dùng 30g lá lốt còn tươi đem rửa sạch rồi cho vào ấm đun sôi với 1 lít nước. Sau khi nước sôi thì nhấc xuống và cho thêm chút muối, chờ nước nguội bớt thì ngâm chân tay bị đau nhức trong 30 phút. Thực hiện bài thuốc này trong vòng 1 tuần, vào buổi tối trước khi đi ngủ kết hợp với bài thuốc uống trên đây sẽ giảm đau nhức hiệu quả nhanh chóng.
Cách chữa bệnh gout bằng thuốc nam từ cây sói rừng
Cây sói rừng là loài thảo dược mọc hoang nhưng rất giàu dược tính. Theo Đông y, cây sói rừng có tác dụng hoạt huyết, khu phong trừ thấp, giải độc tiêu viêm, kháng khuẩn, giảm đau và tăng cường hệ miễn dịch cho xương khớp.
Từ lâu, dân gian đã biết cách sử dụng cây sói rừng để chữa các chứng bệnh đau nhức xương khớp, viêm khớp dạng thấp hay bệnh thống phong mang lại tác dụng rất tốt với bài thuốc sau đây:
Dùng 15-30g rễ cây sói rừng đem rửa sạch, sau đó đem nấu với nước và uống thay nước trong ngày. Mỗi ngày uống nước từ rễ cây sói rừng sẽ giúp người bị bệnh gút giảm bớt những cơn đau và thải trừ độc tố trong cơ thể mà không gây ra bất cứ tác dụng phụ nào.
Cách chữa bệnh gút từ cây nở ngày đất
Cây nở ngày đất là một loại cây thân thảo mọc hoang nhiều ở vùng đồi núi khô. Qua nhiều nghiên cứu, y học đã nhận thấy rễ và lá cây nở ngày đất có chứa nhiều các thành phần như flavones, flavonoïdes, gomphrenol và saponines có khả năng giảm đau cho cơ bắp, ức chế các acid uric trong máu và đảo thải các độc tố trong cơ thể, có hiệu quả trong việc điều trị các bệnh xương khớp, đặc biệt là bệnh gút.
Để điều trị bệnh gút và các bệnh về xương khớp, chúng ta có bài thuốc từ cây hoa nở ngày đất như sau:
Đem 200g cây hoa nở ngày đất tươi, bao gồm tất cả các bộ phận của cây rửa sạch rồi sắc với 1,5 lít nước sao cho còn lại chừng 1/2 lít thì uống hết trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang, có thể nấu lại nước 2 hoặc nước 3 để uống trong ngày cũng rất tốt. Sau khi thấy bệnh có dấu hiệu thuyên giảm thì bớt liều lượng thuốc còn lại khoảng 100g sắc uống bình thường.
Trên đây là một số cách chữa bệnh gút bằng thuốc nam hiệu quả người bệnh có thể tham khảo để chữa bệnh cho mình. Bên cạnh việc điều trị bệnh bằng thuốc, người bệnh cần phải chú ý đến chế độ ăn uống phù hợp, kiêng các thực phẩm có chứa đam có nguồn gốc purin như hải sản, thịt đỏ, trứng gia cầm… hạn chế các thực phẩm giàu chất đạm, chất béo, chất kích thích để tránh bệnh tiến triển nặng, ảnh hưởng đến việc điều trị bệnh.
